Ustronie Morskie powstało w XIII wieku jako efekt kolonizacji niemieckiej popieranej przez biskupów Księstwa Kamieńskiego. Pierwotnie miejscowość znana była pod nazwą Henkenhagen.
Wieś powstała opodal morza na polanie pierwotnej puszczy należącej do Kołobrzegu i od jego nazwy zwanej Lasem Kołobrzeskim. W związku z rozwojem osadnictwa puszczę szybko karczowano. W średniowieczu na tym terenie istniały obok siebie osady rodzimej ludności słowiańskiej i osadu kolonistów, więc germanizacja postępowała.
Ustronie Morskie aż do XIX wieku miało charakter rolniczo-rybacki. Często zmieniało właścicieli a momentami było ich nawet kilku równocześnie. Ta nadmorska wieś, w dużym stopniu uzależniona od kaprysów żywiołu, przez wiele lat postrzega była jako wieś uboga, trochę zacofana i położona na bezdrożach. Obecna droga Kołobrzeg-Koszalin powstała dopiero w 1864 roku. Wozy konne do Kołobrzegu i innych nadmorskich miejscowości dawniej jeździły plażą, tuż przy samej wodzie, ponieważ na lądzie przeszkodę stanowiły bagienne odcinki lasu. Do XIX wieku ludzie na co dzień mówili tu własnym dialektem różniącym się znaczenie od języka ogólnoniemieckiego. Nie było tu własnego kościoła a część młodzieży emigrowała do Kołobrzegu gdzie znajdowała pracę na statkach handlowych.
Przez wieki mieszkańcy Ustronia żyli w jej cieniu twierdzy Kołobrzeg. W czasie wojen, kiedy twierdza była oblegana, w okolicznych wsiach kwaterowali żołnierze, a mieszkańcy byli narażeni na uciążliwości. Gdy podczas oblężenia twierdzy przez wojska napoleońskie w obozie polskim wybuchła epidemia malarii w Ustroniu wybudowano studnię z której beczkowozem przewożono wodę do obozu. Studnia ta wraz z żurawiem znajdowała się na środku wsi i służyła mieszkańcom przez ponad sto lat. Ze względu na bezpieczeństwo zasypano ją na początku XX wieku. Do końca czasów niemieckich to miejsce nazywano „Przy nowej studni” (w miejscowym dialekcie „Biem niege Sod”).
Kiedy twierdzę zlikwidowano w 1872 roku Kołobrzeg stał się znanym uzdrowiskiem morskim. Moda na wyjazdy latem nad morze była już bardzo popularna. Część gości z dużych miast, przede wszystkim z Berlina, zaczęła zaglądać także do małych rybackich wsi, odkrywając tam sielską idylliczną atmosferę. Wśród tzw. Wsi letniskowych powiatu kołobrzeskiego Ustronie Morskie pełniło wiodącą rolę.
Wiek XIX otworzył przed niemieckimi miejscowościami szanse wielkich przemian. Niosły je ze sobą nowe odkrycia, również w medycynie i lecznictwie balneologicznym. Uznano wtedy powszechnie, że gwarantem poprawy zdrowia i dobrego samopoczucia są kąpiele morskie, solankowe i borowinowe, a także ruch i wypoczynek na słonecznych plażach.
W nadbałtyckim pasie Zachodniego Wybrzeża powstały sławne później wielkie kurorty. Niedawne wsie rolniczo-rybackie stały się teraz osadami letniskowo- wypoczynkowymi. Podglądając znane już kąpieliska szybko przystosowały się do nowych wymagań stawianych kurortom. Powstały wtedy pierwsze zakłady kąpielowe, pensjonaty, hotele, a w domach dotychczasowych rolników i rybaków przygotowano pokoje do wynajęcia.
Wszystko to działo się w końcu XIX wieku, kiedy zaczynał się postęp w komunikacji drogowej, kolejowej, pocztowej, telefonicznej.
Ustronie Morskie zmieniało się powoli w letnisko. Warunki pobytu pierwszych gości były jeszcze prymitywne, dojazdy uciążliwe, a plaże pozbawione strzeżonych kąpielisk. Szybszy rozwój nastąpił dopiero po otwarciu linii kolejowej łączącej Koszalin z Kołobrzegiem (1899 rok) która przebiegała przez Ustronie Morskie. Teraz poprzez Szczecin można było dojechać dogodnie z Berlina i z głębi Niemiec nad morze. Od tego czasu coraz więcej gości odwiedzało tworzący się kurort. W roku 1899 było ich 360, a już w roku 1905 prawie 1200. Powstał wtedy Zarząd Kąpieliska czuwający nad jego rozwojem.
Rok 1905 przeszedł również do historii jako rok powstania gminy i połączenia – za sprawą dekretu cesarskiego i woli mieszkańców – trzech leżących obok siebie osad w jeden organizm administracyjny. Tym samym jeszcze niedawno mała wioska rozszerzyła swoje terytorium i stała się siedzibą gminy.
W tym czasie zbudowano willowe pensjonaty, dom kuracyjny z łazienkami i produkcją filtrowanej wody morskiej, Pałac Nadbrzeżny, park nadmorski, molo z przystanią łodzi wycieczkowych oraz promenadę wydmową. Wytyczono również strzeżone kąpielisko, ułożono nawierzchnię dróg i ulic, wzmocniono wybrzeże otaczając ochroną wydmy i plaże.
W marcu 1945 roku nadmorski kurort zajęły wojska sowieckie. Życie polskie w Ustroniu Morskim zaczęło się 6 czerwca 1945 roku. Radziecki komendant przekazał władzę polskiemu wójtowi Jerzemu Klimaszewskiemu. Ludność niemiecką wysiedlono, zaczęli przybywać polscy osiedleńcy. Henkenhagen nazwano Ustroniem Nadmorskim, później przekształconym na Ustronie Morskie. Na początku 1946 roku rozpoczął tu działalność Państwowy Zarząd Uzdrowisk. 15 czerwca otwarto pierwszy sezon. Obok plaży i spacerów oferowano jeszcze atrakcyjne ciepłe kąpiele morskie. Ukazał się pierwszy informator o siedmiu czynnych miejscowościach uzdrowiskowych od Darłowa do Międzyzdrojów. Obok kuracjuszy indywidualnych w tym sezonie były także dwa turnusy dzieci z Warszawy.
Zakres usług systematycznie się rozszerzał. W 1947 roku zakład uzdrowiskowy w Ustroniu Morskim zaczął produkować środek kosmetyczny do pielęgnacji twarzy z naturalnych surowców o nazwie Vitoderma. Od 1954 roku sprzedawano tu mączkę z muszelek morskich wykorzystywaną w leczeniu chorób żołądkowych. Z biegiem czasu zaczęły powstawać zakładowe ośrodki wypoczynkowe czy sanatoria. Od listopada 1976 roku Ustronie zostało objęte przepisami ustawy uzdrowiskowej.
Dziś Ustronie Morskie to znana miejscowość wypoczynkowa, której liczba przyjezdnych gości w kulminacyjnym punkcie sezonu letniego sięga osiemdziesięciu tysięcy. Miasteczko to rozciągające się na kilka kilometrów pomiędzy Kołobrzegiem a Koszalinem nie mogło nie przekształcić się z osady rolniczo-rybackiej w wypoczynkową. Ewolucja ta była naturalną rzeczą wynikającą z położenia geograficznego i postępu w rozwoju turystyki. Ustronie Morskie ma rozbudowaną ofertę gastronomiczną, hotelarską i rekreacyjną. Ustronie Morskie jest tak chętnie odwiedzane, ponieważ w przeciwieństwie do np. Mielna czy Kołobrzegu dalej zachowało swój swojski klimat i mimo ogromnej popularności można w nim zaznać ciszy, spokoju i relaksu w letnim sezonie urlopowym.
